Over Zeldzame aarden voor duurzame aarde

Zeldzame aarden voor duurzame aarde

Avondlezing door prof.dr. A. Meijerink, georganiseerd door de Rotterdamsche Chemische Kring.

Samenvatting
De thema’s ‘Aarde en Duurzaamheid’ spelen al jaren een prominente rol in het maatschappelijk debat. Wetenschappers leveren een belangrijke bijdrage aan het formuleren, analyseren en oplossen van vraagstukken binnen deze thema’s.
Minder bekend zijn de zeldzame aarden of lanthaniden. Tot voor kort deden ze hun naam, afgeleid van het Griekse “λανθανειν” (verborgen liggen), eer aan en vormden een rijtje van onbekende elementen onderaan het periodiek systeem. Recent is hierin verandering gekomen. Zeldzame aarden zijn tegenwoordig regelmatig in het nieuws vanwege hun toenemende belang en de exportbeperking door China. In deze lezing zal, na een inleiding over hun vermeende zeldzaamheid en eigenschappen, worden uitgelegd hoe de unieke magnetische en optische van zeldzame aarden bijdragen aan een duurzamer aarde. Duurzame toepassingen omvatten o.a.  sterke magneten in windmolens en hybride auto’s, opslag van elektrische energie in batterijen en efficiënte katalysatoren. De optische eigenschappen van zeldzame aarden zijn cruciaal voor het efficiënt opwekken van licht in energiezuinige lichtbronnen (o.a. witte LED-lampen). Om te illustreren hoe het belang in de toekomst verder kan toenemen, wordt het manipuleren van het licht door knippen en plakken van fotonen door zeldzame aarden behandeld. Dit biedt o.m. mogelijkheden om de efficiëntie van zonnecellen te verhogen. Tenslotte worden de prachtige luminescentie van Eurobiljetten en een intrigerend chemystery behandeld. 

CV Andries Meijerink
ameijerink-300Andries Meijerink (58) is in 1990 gepromoveerd aan de Universiteit Utrecht. Na een post-doc periode in Madison (Wisconsin) keerde hij terug naar Utrecht waar hij sinds 1996 hoogleraar is en leiding geeft aan een actieve onderzoeksgroep op het gebied van luminescentie van anorganische vaste stoffen. Bij al zijn onderzoek is zowel de (chemische) synthese van de lichtgevende materialen als het meten (o.a. met laserspectroscopie) en modelleren van belang. Binnen zijn groep zijn twee onderzoekslijnen te onderscheiden:

  1. Luminescentie van zeldzame aardionen. Dit onderzoek richt zich op het begrijpen van de luminescentie van zeldzame aardionen en het toepassen van de verworven kennis voor bijv. efficiëntere verlichting, zonnecellen en scintillatoren.
  2. Optische spectroscopie van quantum dots, nanokristallen van halfgeleiders die, door de kleine afmetingen, eigenschappen hebben die bepaald worden door de grootte van het nanokristal (bijv. de kleur van licht dat ze uitzenden).

Voor zijn onderzoek ontving Andries Meijerink diverse nationale en internationale prijzen. Sinds 2009 is hij lid van de Koninklijke Nederlandse Academie voor Wetenschappen.

Introducé(e)s zijn van harte welkom.

Stuur daartoe een mail naar chemischekringrotterdam@gmail.com.